Ulica Kalwaryjska to główna i najstarsza arteria krakowskiej dzielnicy Podgórze, stanowiąca ważny element mapy miasta. Ta historyczna ulica, łącząca Rynek Podgórski z Rondem Antoniego Matecznego, została wytyczona w latach 1787–1789 i stanowiła część traktu łączącego Podgórze z ważnym szlakiem handlowym prowadzącym ze Lwowa do Wiednia. Wzdłuż Kalwaryjskiej znajdują się liczne zabytkowe kamienice oraz obiekty o znaczeniu historycznym, co czyni ją jedną z najbardziej charakterystycznych ulic Podgórza.

Historia i pochodzenie nazwy

Ulica Kalwaryjska w Krakowie to główna i zarazem najstarsza arteria krakowskiej dzielnicy Podgórze, łącząca Rynek Podgórski z Rondem Antoniego Matecznego. Jej historia sięga końca XVIII wieku, kiedy to w latach 1787–1789 wytyczono pierwszy odcinek od Rynku Podgórskiego do skrzyżowania z ulicą Smolki.

Ulica ta stanowiła część traktu łączącego Podgórze z ważnym szlakiem handlowym prowadzącym ze Lwowa do Wiednia. Dalszy odcinek, od skrzyżowania z ul. Smolki do Ronda Matecznego, przebiegał wzdłuż dawnego Traktu Węgierskiego.

Nazwa "Kalwaryjska" nawiązuje do kierunku, w którym prowadziła droga – w stronę Kalwarii Zebrzydowskiej, znanego miejsca pielgrzymkowego. W ciągu lat ulica nosiła różne nazwy:

  • 1789–1910: Trakt Izdebnicki
  • 1910–1940: Ulica Kalwaryjska
  • 1940–1945: Zakopanerstrasse
  • 1945–1950: Ulica Kalwaryjska
  • 1950–1990: Ulica Wincentego Pstrowskiego
  • Od 1990: ponownie Ulica Kalwaryjska

Zabudowa ulicy rozpoczęła się na początku XIX wieku po jej południowej stronie, natomiast północna pierzeja zaczęła się rozwijać w połowie XIX wieku, po osuszeniu Stawu Królewskiego (Kazimierskiego) w okolicy dzisiejszego Placu Serkowskiego.

W ostatnich latach ulica Kalwaryjska była przedmiotem dyskusji dotyczących jej estetyki i funkcjonalności. W 2019 roku została uznana za jedną z najbrzydszych ulic Krakowa, co skłoniło władze miasta oraz mieszkańców do podjęcia działań mających na celu jej rewitalizację.

Najważniejsze budynki i obiekty przy ulicy Kalwaryjskiej

Ulica Kalwaryjska to jedna z najbardziej charakterystycznych ulic Krakowa, gdzie znajdują się liczne zabytkowe kamienice z różnych okresów historycznych. Wzdłuż tej historycznej arterii koncentruje się dziedzictwo kulturowe i architektoniczne dzielnicy Podgórze.

Zabytki i kamienice:

  • Kamienice pod numerami 1, 4, 17, 29, 32 i 90 – zaprojektowane przez Stanisława Serkowskiego, wzniesione w latach 1890–1910
  • Kamienice pod numerami 54 i 60 – autorstwa Józefa Taborskiego, również z okresu 1890–1910
  • Liczne zabytkowe kamienice, głównie jedno- i dwupiętrowe, wzniesione w latach 1890–1910, które zachowały się mimo zniszczeń wojennych

Obiekty sportowe i usługowe:

  • Hala Klubu Sportowego Korona – zbudowana w latach 1958–1960, będąca ważnym obiektem sportowym w dzielnicy
  • Liczne sklepy i punkty usługowe na parterach kamienic, które czynią Kalwaryjską popularnym miejscem handlowym

Przestrzeń publiczna:

  • Rynek Podgórski – punkt początkowy ulicy Kalwaryjskiej, jeden z najważniejszych placów dzielnicy Podgórze
  • Rondo Antoniego Matecznego – punkt końcowy ulicy, ważny węzeł komunikacyjny
  • Plac Serkowskiego – miejsce, gdzie niegdyś znajdował się Staw Królewski (Kazimierski)

Komunikacja i dojazd

Ulica Kalwaryjska jest dobrze skomunikowana, co czyni ją łatwo dostępną zarówno dla mieszkańców, jak i turystów. Ta arteria pełni funkcję zarówno głównego ciągu komunikacyjnego, jak i przestrzeni handlowej.

Komunikacja miejska:

  • Tramwaje: Wzdłuż ulicy Kalwaryjskiej kursują liczne linie tramwajowe, łącząc ją z różnymi dzielnicami Krakowa
  • Autobusy: Liczne linie autobusowe kursują wzdłuż Kalwaryjskiej, zapewniając połączenie z całym miastem
  • Pociągi: W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się stacja kolejowa, zapewniająca połączenie kolejowe

Dojazd samochodem:

  • Ulica Kalwaryjska jest dostępna dla ruchu samochodowego, choć w niektórych odcinkach ruch może być ograniczony
  • Parkingi: Wzdłuż ulicy znajdują się liczne parkingi podziemne i naziemne, szczególnie w rejonie Rynku Podgórskiego
  • Parkingi strzeżone dostępne są przy większości większych obiektów przy ulicy

Charakter ulicy:

Ulica Kalwaryjska to przede wszystkim ulica handlowa i komunikacyjna, która łączy funkcję komunikacyjną z przestrzenią handlową. Wzdłuż całej długości ulicy dominują zabytkowe kamienice oraz obiekty handlowe i usługowe, podczas gdy funkcja komunikacyjna jest dostosowana do charakteru reprezentacyjnej ulicy. Ta arteria jest jedną z najważniejszych części Podgórza, łącząc Rynek Podgórski z Rondem Antoniego Matecznego i pełniąc rolę głównego traktu handlowego i komunikacyjnego dzielnicy.

Najczęściej zadawane pytania

Jaka jest długość ulicy Kalwaryjskiej? Ulica Kalwaryjska łączy Rynek Podgórski z Rondem Antoniego Matecznego, biegnąc przez dzielnicę Podgórze, będąc główną arterią tej dzielnicy.

W której dzielnicy znajduje się ulica Kalwaryjska? Ulica Kalwaryjska znajduje się w dzielnicy Podgórze, będąc główną i najstarszą arterią tej dzielnicy.

Czy ulica Kalwaryjska zmieniała nazwę w przeszłości? Tak, ulica Kalwaryjska zmieniała nazwę w przeszłości. W latach 1789–1910 nosiła nazwę Trakt Izdebnicki, w latach 1940–1945 Zakopanerstrasse, a w latach 1950–1990 Ulica Wincentego Pstrowskiego. Od 1990 roku powróciła do swojej oryginalnej nazwy "Kalwaryjska", która nawiązuje do kierunku w stronę Kalwarii Zebrzydowskiej.